Deze executive summary beschrijft de resultaten van 3 gepubliceerde experimenten uitgevoerd bij Vlaamse lokale politici. Het doel van deze experimenten is om gedragswetenschappelijke theorieën toe te passen op de Vlaamse lokale politiek. Onder invloed van Nobelprijswinnaars economie, Richard Thaler en Daniel Kahneman, hebben de gedragswetenschappen hun intrede gevonden binnen beleid en bestuur. Het achterliggende idee is dat beleidsmakers en bestuurders bij het nemen van beslissingen onbewust kunnen worden beïnvloed door “bias”, wat de reflectiviteit van besluitvorming aantast. Dit druist in tegen het klassieke economische perspectief van de homo economicus, de rationele mens die – bijna als een machine – perfect rationele beslissingen kan maken. Deze executive summary wilt Vlaamse politici, beleidsmakers, bestuurders en andere stakeholders op de hoogte brengen van deze biases opdat deze naar de toekomst toe beter kunnen worden gestuurd.

Experiment 1: Negativiteitsbias.

Negativiteitsbias betekent dat beleidsmakers en bestuurders typisch meer aandacht hebben voor negatieve informatie dan voor positieve. Immers, negatieve informatie kan hen worden verweten door het bredere publiek wat mogelijk problemen oplevert bij herverkiezing of andere vormen van evaluatie. George et al. (2016) onderzoeken of negativiteitsbias de investerings- en hervormingsbeslissingen van 1.484 Vlaamse gemeenteraadsleden beïnvloedt.

Voornaamste conclusie: Politici die geconfronteerd worden met negatieve prestatie-informatie gaan significant meer investeren in het slecht scorende beleidsdomein. De “lesson learned” is om reflectief om te gaan met negatieve informatie. Is direct meer investeren immers wel rationeel? Beleidsmakers en bestuurders dienen te beseffen dat deze bias inderdaad bestaat en dit ook mee te nemen wanneer ze worden geconfronteerd (of anderen confronteren) met negatieve informatie.

Experiment 2: Sociale norm.

Sociale normen zijn krachtige mechanismen die het gedrag van mensen beïnvloeden. Toegepast op de context van beleid en bestuur kunnen sociale normen gedrag van beleidsmakers en bestuurders sturen. Dit kan zowel op een positieve als negatieve manier gebeuren. George et al. (2018) onderzoeken of het toevoegen van een sociale norm als benchmark aan prestatie-informatie ervoor zorgt dat deze informatie ook meer wordt gebruikt. Ze onderzoeken dit door middel van een experiment bij 1.210 Vlaamse gemeenteraadsleden.

Voornaamste conclusie: Prestatie-informatie wordt meer gebruikt door politici wanneer er een benchmark wordt toegevoegd waar deze informatie wordt vergeleken met een standaard opgelegd door de Vlaamse overheid of een norm aangeraden door de VVSG. De “lesson learned” ligt hier vooral bij de producenten van dashboards (denk aan de gemeentemonitor). Voeg een benchmark toe wanneer prestatie-informatie wordt gecommuniceerd naar politici. Gewoon cijfers verspreiden heeft weinig effect, maak duidelijk via een benchmark hoe de gemeente het doet in vergelijking met bepaalde standaarden of normen.

Experiment 3: Discriminatie.

Ook discriminatie is een vorm van bias. Immers, discriminatie impliceert dat demografische kenmerken (bv. etniciteit en gender) van individuen meer impact hebben op besluitvorming dan functionele kenmerken (bv. opleiding en ervaring). Discriminatie binnen bestuur en beleid is uiteraard onwenselijk aangezien een kernwaarde binnen de overheid net de gelijke behandeling van burgers moet zijn. Baekgaard en George (2018) onderzoeken of de aanwervingsvoorkeuren van Vlaamse lokale politici beïnvloed worden door de leeftijd, gender en etniciteit van kandidaten voor een secretarisfunctie in het lokale bestuur. Ze maken hiervoor gebruik van een experiment bij 1.688 Vlaamse gemeente- en OCMWraadsleden.

Voornaamste conclusie: Het experiment toont aan dat er voornamelijk leeftijdsdiscriminatie plaatsvindt door Vlaamse lokale politici. De aanwervingsvoorkeuren van Vlaamse lokale politici t.o.v. oudere kandidaten zijn significant negatiever dan t.o.v. jongere kandidaten. Ook de politieke voorkeur van de politici speelt een rol – rechtse kandidaten staan negatiever tegenover vrouwen en kandidaten met een Arabische naam waar linkse kandidaten net negatiever staan tegenover mannen en kandidaten met een Vlaamse naam. De “lesson learned” is dat aanwervingsprocedures bij lokale (en Vlaamse) overheden mogelijke discriminatie op voorhand erkennen en procedures inbouwen om deze te vermijden.

Meer weten over dit onderzoek of over toekomstig gedragswetenschappelijk onderzoek in deze context? Contacteer mij gerust via george@essb.eur.nl.

Referenties

Baekgaard, Martin, and Bert George. 2018. “Equal Access to the Top? Representative Bureaucracy and Politicians’ Recruitment Preferences for Top Administrative Staff” Journal of Public Administration Research and Theory 28 (4): 535-550.

George, Bert, Martin Baekgaard, Adelien Decramer, Mieke Audenaert, and Stijn Goeminne. 2018. “Institutional Isomorphism, Negativity Bias and Performance Information Use By Politicians: A Survey Experiment” Public Administration DOI: 10.1111/padm.12390.

George, Bert, Sebastian Desmidt, Poul Aaes Nielsen, and Martin Baekgaard. 2017. “Rational Planning and Politicians’ Preferences for Spending and Reform: Replication and Extension of A Survey Experiment” Public Management Review 19 (9): 1251-1271.

“These findings further support the necessity of incorporating a Behavioral Strategic Planning-approach in future research as it seems that, in its very nature, strategic planning is organizational behavior” (George 2016, p. 217).

Find out more in my doctoral manuscript (to be defended Monday 14/11): LINK

As of the 1st of August, I have been appointed as Assistant Professor of Public Management at Erasmus University Rotterdam. My contact information thus requires an update:

Bert George
Assistant Professor of Public Management
Department of Public Administration
Erasmus University Rotterdam
Burgemeester Oudlaan 50
Mandeville Building (T) 17
3000 DR Rotterdam, The Netherlands
E: george@fsw.eur.nl

I am truly excited with this new opportunity and look forward to continuing my public management journey in Rotterdam!

Regards,
Bert

The final paper of my doctoral manuscript (co-authors: Desmidt & Cools) has been awarded the Best Paper Award at the European Academy of Management – Public Management SIG (Paris, 2016). Honoured with this award!

The abstract of the paper is as follows:

Given the lack of insight into the micro-determinants of strategic planning effectiveness in public organizations, this study uses information-processing theory to investigate individual-level predictors of commitment to strategic plans among planning team members (PTM). Specifically, we investigate whether plan commitment is contingent upon the fit between PTM’s preferred way of information-processing (i.e. their cognitive style) and the systematic, analytic and rational information-processing system underlying strategic planning. Based on data gathered with 439 PTM from 203 Flemish municipalities, we find that PTM with a creating and planning style are committed to strategic plans because they find strategic planning a useful innovation.